Warsztaty gwaroznawcze dla uczniów biorących udział w projekcie "Dialog pokoleń", Augustów

W dniach 3-6 sierpnia 2016 r. w Augustowie odbyły się warsztaty gwaroznawcze dla uczniów, którzy biorą udział w projekcie "Dialog pokoleń". Wzięło w nich udział ponad trzydziestu uczniów i nauczycieli z sześciu szkół Mazowsza i Podlasia: Zespołu Szkół Rolniczych w Miętnem, Zespołu Szkół Centrum Kształcenia Rolniczego w Leśnej Podlaskiej, Zespołu Szkół Centrum Kształcenia Rolniczego w Sejnach, Gimnazjum im. Armii Krajowej przy Zespole Szkół Samorządowych w Dąbrowie Białostockiej, Publicznego Gimnazjum im. Jana Pawła II w Wąsewie, Zespołu Szkół Specjalnych im. Jana Pawła II w Grajewie. W warsztatach wzięli udział pracownicy polskich oraz zagranicznych ośrodków naukowych: Uniwersytetu Warszawskiego, Uniwersytetu Łódzkiego, Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej, Uniwersytetu w Opolu, Instytutu Slawistyki PAN, Uniwersytetu Jagiellońskiego, Akademii Pedagogiki Specjalnej, Uniwersytetu Komeńskiego w Bratysławie, Grodzieńskiego Uniwersytetu Państwowego im. Janki Kupały, Odeskiego Uniwersytetu Narodowego im. I. Miecznikowa, Narodowego Uniwersytetu „Politechnika Lwowska”. W warsztatach uczestniczyli także przedstawiciele lokalnych społeczności oraz członkowie takich instytucji i stowarzyszeń jak: Starostwo Powiatowe w Sokółce, Towarzystwo Kultury Języka, Uniwersytet Trzeciego Wieku w Ostrowi Mazowieckiej. Uczestnicy warsztatów mieszkali w Bursie Międzyszkolnej w Augustowie. Nad całością organizacyjnie czuwały prof. Elżbieta Wierzbicka-Piotrowska oraz dr Monika Kresa z Uniwersytetu Warszawskiego. Główną inicjatorką badań gwaroznawczych na Mazowszu i Podlasiu północnym jest prof. Barbara Falińska, która także i w tym roku prowadziła zajęcia dla młodzieży.

Pierwszego dnia warsztatów, podczas spotkania w Żarnowie, młodzież mogła poznać zasady prowadzenia wywiadów z najstarszymi mieszkańcami wsi. Przykładowy wywiad związany z tematyką świąt, obrzędów, kuchni oraz pszczelarstwa przeprowadzili prof. Barbara Falińska i prof. Jerzy Sierociuk. Następnie pozostali uczestnicy warsztatów zadawali pytania mieszkańcom Żarnowa.

Następnie uczestnicy warsztatów wysłuchali dwóch wykładów: Dr Błażej Osowski z Uniwersytetu Adama Mickiewicza w Poznaniu opowiedział o możliwościach wykorzystania mediów społecznościowych w popularyzacji wiedzy dialektologicznej (zob. fanpage Dialektologia UAM), a dr Justyna Kobus z Uniwersytetu Adama Mickiewicza w Poznaniu przedstawiła wyniki pracy nad słowniczkiem gwary Czerniejewa, który pod jej kierunkiem stworzyli uczniowie (ZOBACZ SŁOWNICZEK).

Wieczorem uczestnicy warsztatów uczyli się pieśni, tańców ludowych. Nauka poprzedzona była zajęciami z emisji głosu. Zajęcia prowadzili: dr Tomasz Rokosz, mgr Ilona Gumowska, prof. Irena Jaros oraz p. Grażyna Reszka. Uczniowie nauczyli się tańczyć babę, konika i oberka.

Drugi dzień warsztatów rozpoczął się od wykładu prof. Pavola Žigo z Uniwersytetu Komeńskiego w Bratysławie na temat nowoczesnych narzędzi niezbędnych w pracy dialektologa. Następnie uczniowie prezentowali wyniki swoich prac w ramach projektu "Dialog pokoleń". Opowiadali o nagraniach wywiadów, które przeprowadzili z najstarszymi mieszkańcami swoich miejscowości i o badaniach kwestionariuszowych. Przybliżyli też pozostałym uczestnikom warsztatów historie ich małych ojczyzn oraz przedstawili wpływ ich dziejów na sytuację językową. Następnie o swoich badaniach opowiedzieli wszyscy pozostali dorośli uczestnicy warsztatów.

Kolejnym punktem warsztatów był wykład prof. Józefa Kąsia z Uniwersytetu Jagiellońskiego na temat trudności w definiowaniu haseł w słownikach gwarowych. Następnie prof. Barbara Falińska przeprowadziła zajęcia, w trakcie których uczniowie wraz z nauczycielami uczyli się tworzyć mapy odzwierciedlające zróżnicowanie gwarowe Suwalszczyzny.

Ostatnim punktem programu drugiego dnia warsztatów było ognisko.

Trzeci dzień warsztatów rozpoczął się od dalszego zgłębiania tajników rysowania map dialektologicznych. Po zakończeniu nauki uczestnicy wzięli udział w grze miejskiej, dzięki której poznali historię i współczesność Augustowa i okolicznych wsi.

Wieczorem nastąpiło podsumowanie w formie quizu, który sprawdzał wiedzę i umiejętności zdobyte w trakcie warsztatów.

6 sierpnia był ostatnim dniem warsztatów. Po podsumowaniu trzech dni pracy uczestnicy pojechali do domów, by w praktyce wykorzystywać zdobyte podczas zajęć umiejętności.

Więcej zdjęć można obejrzeć na profilu "Dialogu pokoleń" na Facebooku.